Тожикистон давлат тиббиёт университетининг бир гуруҳ битирувчилари давлат имтиҳонидан сўнг тўғридан-тўғри мажбурий равишда ҳарбий хизматга жўнатилди. Бу ҳақда 30 май куни «Озоди» (РФда хорижий агент сифатида тан олинган Озодлик радиосининг тожик хизмати) хабар берди.
Қайд этилишича, «Озоди» таҳририятига ушбу университет талабаларидан «рейд» 29 май куни бўлиб ўтгани ҳақида бир қанча видео ва фотосуратлар келиб тушган.
Абдураҳмон исмли хорижлик талабанинг айтишича, «маҳаллий йигитлар имтиҳон топшириб, унинг ортидан кўчага чиқа бошлаганидан кейин уларни ушлаб, машиналарга итариб, олиб кетишган. Кимдир қочиб кетган, кимдир қўлга тушмаслик учун кўзга кўринмасликка ҳаракат қилган.
Таълим муассасаси маъмурияти ўқувчилар мажбуран олиб кетилгани ҳақидаги маълумотни рад этиб, «21 нафар битирувчи ўз ихтиёри билан ҳарбий хизматга кетган» деган.
Қайд этилишича, олий ўқув юртлари битирувчилари мажбурий ҳарбий хизматга жўнатилиши учун муддатидан олдин ўқишдан четлатилаётгани ҳақидаги шикоятлар бошқа олий ўқув юртларидан ҳам келиб тушмоқда.
26 май куни худди шундай воқеа Бохтар давлат университетида ҳам содир бўлган. Битирувчилар имтиҳондан сўнг ҳарбий комиссарликка мажбуран олиб кетилган.
Бироқ расмийлар, аксинча, юзлаб олий ўқув юртлари битирувчилари армияга «ихтиёрий равишда» кетаётганини айтиб, ўз сўзларини тасдиқловчи видео ва фотосуратларни чоп этмоқда. Хуллас, икки ҳафта олдин Хўжанд политехника институтининг 200 га яқин талаба-ёшлари ўз ихтиёри билан ҳарбий хизматга жўнатилгани ҳақида видео эълон қилинган эди. Шунингдек, Кўлоб университети раҳбарияти ушбу олий ўқув юртининг 73 нафар битирувчиси имтиҳонларини муддатидан аввал топшириб, ўз ихтиёри билан қуролли кучлар сафига хизмат қилишга борганини маълум қилган.
Тожикистонлик ҳуқуқшунос Музаффар Бободжоновнинг айтишича, битирувчиларни имтиҳондан ўтмасдан ва номзодлик диссертациясини ҳимоя қилмасдан туриб мажбуран юбориш қонунга зиддир.
«Битирувчи давлат имтиҳонини топшириб, дипломни ёқлагандан кейингина хизматга чақирилиши керак. Қонунда таъкидланганидек, ўқувчилар бундай ҳолларда муддатли ҳарбий хизматни кечиктириш ҳуқуқига эга. Шикоятлар бўлди, биз билан боғланганларга муддатли ҳарбий хизматни кечиктириш ҳуқуқини ҳурмат қилишни талаб қилиш кераклигини тушунтирдик. Агар сизнинг ушбу ҳуқуқингиз бузилган бўлса, сиз ҳарбий прокуратурага мурожаат қилишингиз мумкин», — дея тушунтиради адвокат.
Аввалроқ олий ўқув юртлари профессор-ўқитувчилари томонидан расмийлар ҳарбий хизматга чақирув режасини бажаришни талаб қилаётгани ҳақида шикоятлар бўлган эди.
Тожикистонда баҳорги муддатли ҳарбий хизматга чақирув апрель ойида бошланган ва 31 майда тугайди.
Расмийлар армиядаги кўнгиллилар сони йилдан-йилга ортиб бораётганини таъкидлаётган бўлишса-да, аҳолининг айтишича, мажбурий чақирув ҳолатларинг янги усуллари кўпайиб бормоқда.
Бундан олдин Тожикистон Мудофаа вазирлиги мажбурий чақирув амалиётига чек қўйиш ҳақида бир неча бор ваъда берган. Лекин аслида у давом этмоқда. Ҳарбийлар диний уламолар орқали ҳаракат қилишга уринишмоқда. Шу тариқа Тожикистон Ислом Маркази Уламолар кенгаши ҳарбий хизматдан қочмасликка чақирди, имомлар эса ҳатто уйма-уй юриб, ҳарбий ёшдаги одамларни ташвиқот қилишга мажбур бўлишди.
