finam.ru сайти фотосурати
Ислом тамойиллари асосида фаолият юритувчи Қирғизистон банклари кредит ва дебет карталарини чиқариш ҳуқуқини олди. Бу ҳақда Қирғизистон Миллий банки матбуот хизмати хабар берди.
Банк Бошқаруви 14 июнь куни тегишли қарорни қабул қилди, у расмий эълон қилинган кундан бошлаб 15 кун ўтгач кучга киради.
Фармон иловасида «Ислом» картасини чиқарган банк томонидан қуйидагича изоҳ берилган:
👉 олинган молиялаштириш учун керакли миқдор ўз вақтида тўланмаган тақдирда фоизлар ундирилмайди;
👉 «Ислом» картаси бириктирилган мижознинг банк ҳисобварағидаги маблағлар бўйича фоизларни ҳисоблаб чиқаришга ҳақли эмас;
👉 мижоз картадан шариат меъёрларида тақиқланган мақсадларда фойдалана олмаслиги ва бу шарт бузилган тақдирда карта блокланиши мумкинлигини кўрсатиши шарт;
👉 карта эгасига шариат томонидан тақиқланмаган имтиёзларни тақдим этиш ҳуқуқига эга, масалан, меҳмонхоналар, авиакомпаниялар, ресторанларни брон қилиш ва бошқаларда чегирмаларнинг имтиёзли ҳуқуқи;
👉 карта эгасига ҳаётни суғурталаш, тақиқланган жойларга кириш ёки тақиқланган совғалар каби шариат томонидан тақиқланган имтиёзларни беришга ҳақли эмас.
👉 кредит карта қарзини кечиктирганлик учун ҳисобланган жарима ва пенялар хайрия ташкилотига юборилади.
Таъкидлаш жоиз, Конституцияга кўра, Қирғизистон дунёвий давлатдир. Бироқ, 2016 йил декабрида Қирғизистон Фуқаролик кодексини ислом тамойилларига мувофиқ молиялаштириш боби билан тўлдиришга қаратилган тузатишлар қабул қилинган. Миллий банк ислом ҳуқуқининг асоси сифатида шариат ва унинг меъёрлари ўртасидаги фарқни кўрсатган.
«Шариат стандартлари – ислом тамойиллари соҳасида тан олинган халқаро ташкилотлар (Ислом молия институтлари учун бухгалтерия ҳисоби ва аудити ташкилоти, Ислом молиявий хизматлар кенгаши) томонидан ўрнатилган молиявий қоидалар ва нормалардир. Улар ислом молиявий хизматларини таклиф этувчи молия-кредит институтлари учун мўлжалланган», — деб тушунтиради Миллий банк.
Жорий йил март ойи ҳолатига кўра, Қирғизистонда исломий молиялаштириш тамойиллари бўйича хизматлар Миллий банкдан махсус лицензия олган бешта тижорат банки ва саккизта микрокредит компанияси томонидан тақдим этилмоқда. Бундай кредит ташкилотларининг мижозлари қайси диний эътиқодидан қатъи назар, таклиф этилаётган банк маҳсулотларига қизиққан шахслар бўлиши мумкин.
ℹ️ Миллий банкнинг Ислом молия маҳсулотлари бошқармаси бошлиғи Самара Маиташова март ойида ислом банкингининг хусусиятлари ҳақида гапириб берди:
«Ислом банки пул маблағларини жалб қилиш ёки жойлаштиришдан кафолатланган фоизлар кўринишида даромад олиш ва тўлашни тақиқлашни назарда тутади. Шунинг учун исломий молиялаштириш тамойиллари асосида фаолият юритувчи банк бошқа йўл билан даромад олади: у товарлар ва бошқа активларни қайта сотади, бизнес лойиҳаларида шерик сифатида қатнашади ва бошқалар.
Шуни тушуниш керакки, кафолатланган фоизларнинг йўқлиги молиялаштириш бепул ёки хайрия сифатида тақдим этилишини англатмайди. Банк молиялаштириш учун жойлаштирган пуллар аҳолидан, шу жумладан пенсионерлар ва бошқа шахслардан йиғилган пулдир ва банк йиғилган пулларни бошқариш учун жавобгардир.
Шунингдек, ислом банкчилигида жамият учун зарарли фаолият соҳаларига, масалан, алкоголли маҳсулотлар, тамаки маҳсулотлари ишлаб чиқаришга сармоя киритиш тақиқланади. Қимор ва лотереяларни молиялаштиришга йўл қўйилмайди. Шунинг учун, шариат қоидалари билан тақиқланган фаолият соҳалари учун мижозга молиявий кўмак берилмайди.
