Ўзбекистон президенти матбуот хизмати фотосурати
8 октабрь куни Москвада Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлигига аъзо давлатлар раҳбарларининг саммити бўлиб ўтди, унда Марказий Осиёнинг барча постсовет республикалари раҳбарлари иштирок этди. Учрашувда кенг кўламли масалалар, жумладан иқтисодиёт ва хавфсизлик соҳаларидаги ҳамкорлик масалалари муҳокама қилинди, деб хабар берилган Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев сайтида.
Аниқлик киритилишича, форум иштирокчилари МДҲ доирасидаги амалий ҳамкорликка урғу беришган. Шу тариқа, томонлар разведка хизматлари ва ваколатли идоралар даражасида ҳамкорликни йўлга қўйиш, замонавий чақириқларга қарши курашиш усулларини такомиллаштириш, киберхавфсизлик соҳасида келишилган чора-тадбирларни кўриб чиқиш муҳимлигини қайд этганлар.
Терроризм ва экстремизмга қарши кураш борасида бошқа давлатлар президентлари ҳам гапирдилар. «Мамлакатларимиз ушбу ҳодисаларга нисбатан фаолроқ, мувофиқлаштирилган ва тизимли ёндашувларга ўтишлари лозим, давлат институтлари ва жамият ҳаётига бузғунчи таъсир кўрсатишга уринишлардан, радикализм унсурларининг кириб келишига, адоват ва муросасизлик уруғини экишга бўлган уринишларга қарши ҳимоя механизмларини ишлаб чиқиши керак», — деди. Туркманистон раҳбари Сердар Бердимуҳамедов.
Саммитнинг устувор мавзуси иқтисодий ҳамкорлик бўлган. Жумладан, Мирзиёев Ўзбекистоннинг Ҳамдўстлик мамлакатлари билан товар айирбошлаш ҳажми йил бошидан буён 16 фоизга ошгани, муваффақиятли саноат кооперацияси мисоллари кўплигини таъкидлади.
Россия оммавий ахборот воситалари ёзганидек, Россия президенти Владимир Путин ҳам давлатлар ўртасидаги саноатдан тортиб қишлоқ хўжалигигача бўлган турли соҳалардаги ўзаро ҳамкорлик даражасини юқори баҳолади. У бошқа кўрсаткичларнинг ўсаётганини ҳам қайд этган. Унинг сўзларига кўра,
жорий йилнинг биринчи ярмида МДҲ мамлакатларида ялпи ички маҳсулот ҳажми 4,7 фоизга, асосий капиталга инвестициялар ҳажми 11,2 фоизга, чакана товар айланмаси 8,6 фоизга ўсган.
Мирзиёев мавзуни давом эттираркан, келгуси йил баҳорида Тошкент шаҳрида «Иннопром» халқаро саноат кўргазмаси доирасида МДҲ Иқтисодий кенгаши йиғилиши ва Инновацион ривожланиш форумини ўтказишни таклиф этди. Президент интернет технологиялари ва «катта маълумотлар» индустриясини ривожлантириш, рақамли ечимларни жадал жорий этиш, креатив иқтисодиёт, яшил энергетика ва ядро технологиялари, иқлим муаммолари бўйича узоқ муддатли ҳамкорликни қўллаб-қувватлаш муҳимлигини таъкидлади.
Қирғизистон раҳбари Садир Жапаров ўзаро савдо, транспорт-логистика йўналишларини, иқтисодиётнинг турли соҳаларида лойиҳаларни ривожлантиришни таклиф қилди. «Биз озиқ-овқат ва энергетика хавфсизлигини таъминлаш, янги илғор технологиялар ва инновацияларга эга бўлиш йўлида ҳамкорлик қилишдан ҳам манфаатдормиз», – деди Жапаров.
Қозоғистон раҳбари Қосим-Жомарт Тўқаев ўз нутқида 90-йиллари Болқонда бўлгани каби постсовет ҳудудидаги вазиятнинг энг ёмон сценарий бўйича ривожланишига йўл қўймагани учун Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги хизматларини алоҳида таъкидлади. «Шунинг учун, менинг фикримча, биз Ҳамдўстлигимизни ҳимоя қилишимиз ва шу мақсадда ўзаро ишончни мустаҳкамлаш бўйича энг самарали чораларни кўришимиз, давлат раҳбарлари даражасида оммавий танқидийлардан тийилишимиз, вазмин ва эҳтиёткорона иш олиб бормоғимиз лозим», — деди Тўқаев.
Саммит якунлари бўйича ҳужжатлар тўплами, жумладан «МДҲ давлатларининг 2025-2027 йилларга мўлжалланган дерадикализация соҳасида ҳамкорлик дастури тўғрисида»ги қарор ва «2027 йилни МДҲда «Ҳуқуқий маориф йили» деб эълон қилиш тўғрисида»ги қарор имзоланди.
Бундан ташқари, сиёсатчилар 1941-1945 йиллар Улуғ Ватан урушидаги Ғалабанинг 80 йиллиги муносабати билан ўз давлатлари халқлари ва жаҳон ҳамжамиятига қўшма Мурожаатнома қабул қилдилар. Шу муносабат билан келаси йил МДҲда Тинчлик ва нацизмга қарши курашда бирдамлик йили, деб эълон қилинди.
Саммит иштирокчилари Тожикистон Президенти Эмомали Раҳмонни 2025 йили МДҲ раислигига қабул қилингани билан табрикладилар. Раҳмон Ғалабанинг 80 йиллигини нишонлашга жиддий эътибор қаратилишини, хавфсизлик масалалари устувор йўналиш бўлиб қолишини таъкидлади.
ℹ️ Путин раислигида ўтган Москва саммитида Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги Бош котиби Сергей Лебедев ва Озарбайжон президенти Илҳом Алиев, Беларусь президенти Александр Лукашенко, Қозоғистон президенти Қосим-Жомарт Тўқаев, Қирғизистон президенти Садир Жапаров, Тожикистон президенти Эмомали Раҳмон, Туркманистон президенти Сердар Бердимуҳамедов, Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев, Арманистон Бош вазири Никол Пашинян иштирок этди.
