Ўзбекистон президенти матбуот хизмати фотосурати
13 ноябрь куни Боку шаҳрида БМТнинг иқлим ўзгариши бўйича конференцияси (CОР29) доирасида Ўзбекистон, Қозоғистон ва Озарбайжон ўртасида «яшил» энергияни ривожлантириш ва узатиш соҳасида стратегик шериклик тўғрисидаги уч томонлама битим имзоланди. Бу ҳақда Ўзбекистон президенти матбуот хизмати хабар берди.
Шартнома қуйидаги асосий йўналишларда ҳамкорликни кўзда тутади:
👉 тоза ва қайта тикланувчи энергия манбаларига эътибор қаратган ҳолда энергетика соҳасида ҳамкорликни мустаҳкамлаш;
👉 экологик тоза манбалардан Европа ва бошқа минтақаларга электр энергиясини узатиш ва етказиб бериш;
👉 экологик тоза водород ва аммиак ишлаб чиқариш ва ташиш лойиҳаларини ишлаб чиқиш;
👉 энергетика инфратузилмасини ривожлантириш, шу жумладан, Қора денгиз сув ости электр узатиш линиясига уланиш имкониятларини ўрганиш.
Томонлар Париж келишуви мақсадларига мувофиқ иссиқхона газлари чиқиндиларини камайтириш бўйича ҳамкорлик қилиш ниятида. Қайта тикланадиган энергия ишлаб чиқариш қувватларига «яшил» инвестицияларга алоҳида эътибор қаратилади.
Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ҳужжатларни имзолаш маросимида сўзга чиқиб, лойиҳанинг экологик аҳамиятига алоҳида тўхталиб, қайта тикланувчи энергия иқтисодий мақсад эмас, балки келажакка қўшилаётган ҳисса, келгуси авлодлар олдидаги масъулият туйғусининг натижаси эканлигини таъкидлади.
Мирзиёев, жумладан, 2030 йилга бориб Ўзбекистонда қайта тикланувчи манбалар улушини 40 фоизга етказиш ва 4,2 ГВт қувватга эга энергия сақлаш тизимларини яратиш режалаштирилаётганини айтди. Лойиҳанинг амалга оширилиши сезиларли иқтисодий самара бериши, янги иш ўринлари яратилиши ва иштирокчи мамлакатлар аҳолиси турмуш даражасини оширишга ёрдам бериши кутилмоқда.
Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев келишув уч давлатнинг энергетика тизимларини интеграциялашуви, шунингдек, Европа ва бошқа бозорларга тоза энергия етказиб бериш бўйича ишончли йўлакларни яратиш учун янги имкониятлар очаётганини таъкидлади.
«Қозоғистон бу ерда катта транзит ҳудуд сифатида жуда муҳим рол ўйнайди. Мазкур келишувнинг амалий натижалари Ўрта йўлакни иқтисодиётларимизни боғловчи «яшил кўприк» сифатида ривожлантиришга ҳам хизмат қилади. Ушбу муҳим йўналишдаги яқин ҳамкорлик уч давлат ўртасида тажриба ва илғор технологиялар алмашинувини фаоллаштиради ва энергия хавфсизлигимизни янада мустаҳкамлайди», — деди Тўқаев. Унинг қўшимча қилишича, Қозоғистон хорижий ҳамкорлар билан умумий қуввати 43 ГВт бўлган «яшил» лойиҳаларни амалга ошириш бўйича келишиб олган.
Озарбайжон президенти Илҳом Алиев келишув уч давлат ўртасидаги қардошлик муносабатлари ва стратегик шерикликни янги босқичга кўтаришини таъкидлади.
«Марказий Осиё ва Кавказ минтақалари кўплаб масалалар, жумладан, «яшил» энергияни ривожлантириш соҳасида ҳам синхрон иш олиб бормоқда. Биз Ўзбекистон ва Қозоғистонда қайта тикланувчи энергия манбаларини яратиш бўйича катта режалар ва эришилган натижалар ҳақида биламиз», — деди Алиев.
Унинг ёрдамчиси, Президент администрацияси ташқи сиёсат бўлими бошлиғи Ҳикмет Гажиев Х (собиқ Twitter) ижтимоий тармоғида «лойиҳа [келишувда келтирилган] Қора денгиз остидаги энергия кабели билан ҳам боғлиқ бўлади. Янги яшил энергия коридори шакллантирилмоқда», деб ёзди.
