Ўзбекистон Энергетика вазирлиги матбуот хизмати фотосурати
Ўзбекистон ҳукумати Жиззах вилоятидаги ягона майдонда қуввати 2 ГВт бўлган йирик атом электр станцияси ва қуввати 110 МВт бўлган кичик атом электр станциясини қуриш ниятида. Бош вазир ўринбосари Жамшид Хўжаев Москвада бўлиб ўтаётган Глобал атом форуми йиғилишида сўзлаган нутқида шундай режалар ҳақида маълум қилди, деб ёзади Spot.uz.
Мулозим мазкур лойиҳани ноёб деб атаган ва у Россиянинг «Росатом» давлат корпорацияси билан ҳамкорликда амалга оширилаётганини таъкидлаган. Хўжаевнинг сўзларига кўра, 525 гектар майдонда ҳар бири 1000 МВт қувватга эга иккита йирик реактор ва ҳар бири 55 МВт қувватга эга иккита кичик реактор ўрнатилади. Бундай комбинациялашган ёндашув бир вақтнинг ўзида 2,1 ГВт асосий қувват ишлаб чиқариш ва мослашувчан манёвр имкониятларини таъминлайди
Хўжаевнинг сўзларига кўра, 2035 йилга бориб 525 гектар майдондаги комбинациялашган атом электр станцияси 15 млрд кВт/соатдан ортиқ энергия ишлаб чиқаради.
Кичик ва йирик атом электр станциясини бир жойда бирлаштириш режаларини «Ўзатом» агентлиги директори Азим Ахмедхаджаев ҳам тасдиқлади. Унинг сўзларига кўра, мамлакат кичик атом электр станцияларига (КАЭС) тараққиёт катализатори сифатида қарайди.
«Ўзбекистон амалда кичик модулли реакторларни жорий этишда пешқадам ҳисобланади. Биз уларни йирик реакторлар билан интеграциялашган ҳолда ривожлантиришни режалаштиряпмиз, шу орқали кенг қамровли компетенциялар мактабини яратамиз», — деди агентлик раҳбари.
Унинг қўшимча қилишича, КАЭС қурилиши мамлакатнинг чекка ҳудудларида энергия таъминотини марказлаштирмайди. Бундан ташқари, ушбу объектлар «яшил» истиқбол эга бўлиб, анъанавий электр энергиясини ишлаб чиқариш усулларидан, шу жумладан кўмирда ишлайдиган электр станцияларидан воз кечиб, декарбонизация дастурини илгари суриш имконини беради.
Ахмедхаджаевнинг аниқлик киритишича, мутахассислар жорий йилнинг кузида Жиззах вилоятидаги кичик электр станцияси учун котлован қазишни бошлаши керак. Агентлик директорининг таъкидлашича, барча тадқиқот ишлари якунланиб, қазиш ишлари бошланган.
«Президентимиз келгуси йил март ойида кичик модулли реактор учун биринчи бетонни қуйиш ишларини бошлаш вазифасини қўйган. Биз қайта ташкил этдик, режалаштирдик ва бу мақсад сари ҳаракат қиляпмиз», — деди мулозим.
Унинг сўзларига кўра, рухсатнома ва лицензиялар олиш бўйича Ўзбекистон ва Россия регуляторлари, шунингдек, лойиҳанинг халқаро хавфсизлик талаблари ва стандартларига мувофиқлигини доимий равишда мониторинг қилиб борадиган МАГАТЭ (Халқаро атом энергияси агентлиги) билан параллел равишда ишлар олиб борилмоқда.
Жорий йил июнь ойида «Росатом» Ўзбекистонда АЭС қурилиши лойиҳасини ҳар бири иккита энергоблок билан жиҳозланган катта ва кичик станция қуриш фойдасига қайта тузгани ҳақида хабар берилган эди. Бироқ, ўшанда Жиззах вилоятидаги барча объектлар битта майдонда жойлаштирилиши айтилмаганди.
ℹ️ Ўзбекистон ва Россия ўртасида атом энергетикаси соҳасида, жумладан, Ўзбекистоннинг биринчи атом электр станциясини қуриш бўйича ҳамкорлик тўғрисидаги битим 2017 йил декабрида имзоланган. Қиймати 11 миллиард доллар бўлган биринчи энергоблок 2028 йилда фойдаланишга топширилиши режалаштирилган эди. Ўшанда атом электр станцияси мажмуаси ҳар бири 120 МВт қувватга эга иккита энергоблокдан иборат бўлиши кўзда тутилганди.
2024 йил 27 май куни Тошкентда Россия Президенти Владимир Путиннинг давлат ташрифи чоғида «Росатом» билан кичик атом электр станциясини лойиҳалаш, етказиб бериш ва қуриш бўйича янги шартнома имзоланди. Кичик атом электр станциясини Жиззах вилоятининг Фориш туманидаги Тузкон кўли яқинида қуриш режалаштирилган. Жорий йил март ойида ушбу иншоотнинг биринчи бетонини қуйиш 2026 йилнинг иккинчи чорагига мўлжаллангани маълум қилинган эди.
