Владимир Путин ва Садир Жапаров. kremlin.ru сайти фотосурати
Россия ва Қирғизистон президентлари Владимир Путин ва Садир Жапаров 26 ноябрь куни Бишкекда музокаралар олиб боришди ва иттифоқчилик ва стратегик шерикликни чуқурлаштириш тўғрисида қўшма баёнот имзоладилар. Бу ҳақда Kremlin.ru ва President.kg хабар берди.
Путин 25 ноябрь куни Қирғизистонга давлат ташрифи билан келди. Унга еттита вазир, Роспотребнадзор раҳбари, РФ Марказий банки раиси ва бошқа бир қанча расмийлар ва ишбилармонлардан иборат делегация ҳамроҳлик қилди. Жапаров Путинни аэропортда шахсан кутиб олди.
26 ноябрь кунги музокаралар кенгайтирилган таркибда бўлиб ўтди. Мунозара икки томонлама ҳамкорликнинг асосий жиҳатларига, жумладан, Евроосиё иқтисодий иттифоқи (ЕОИИ) доирасида иқтисодий ҳамкорликка, шунингдек, инфратузилма, энергетика, саноат ва гуманитар лойиҳаларни ривожлантиришга қаратилди.
Жапаров Россия Қирғизистоннинг стратегик иттифоқчиси ва асосий савдо-иқтисодий шериги бўлиб қолишини таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, мамлакатдаги Россия компаниялари сони 2025 йилга келиб уч баравар кўпайиб, 1800 тага етган. Бу ҳамкорлик таълим, маданият ва миграция сиёсатини қамраб олади.
«Россия Қирғизистон учун стратегик иттифоқчи, ишончли шерик ва яхши дўст бўлиб келган ва шундай бўлиб қолмоқда ва, албатта, биз қардош Россия билан мустаҳкам, кўп қиррали муносабатларимизни доимо қадрлаймиз», — еб таъкидлади Жапаров.
Путин Россия Қирғизистоннинг етакчи савдо-иқтисодий ҳамкори эканини, мамлакатга инвестициялар тахминан 2 миллиард доллардан ошганини таъкидлади. Ўтган йили савдо айланмаси 13,6 фоизга ўсиб, рекорд даражадаги 4,1 миллиард долларга етган ва шу йилнинг январь-сентябрь ойларида яна 17 фоизга ошган. Барча тўловларнинг тахминан 97 фоизи миллий валюталарда амалга оширилмоқда.
«Сизнинг раҳбарлигингиз остида республика ички сиёсий нуқтаи назардан барқарор ва ишончли шерик эканини ва бу бизнинг икки томонлама савдо-иқтисодий ва инвестиция алоқаларимизни янада ривожлантиришнинг асосий шартларидан бири эканини мамнуният билан таъкидлаймиз», — деди Путин Жапаровга.
Ташриф давомида стратегик режалаштириш, миграция, соғлиқни сақлаш, Қирғиз-Россия славян университети учун кампус қуриш ва ҳарбий-техник ҳамкорлик соҳасида ҳамкорлик тўғрисидаги меморандумлар ва битимларни ўз ичига олган ҳужжатлар тўплами имзоланди. Икки мамлакат Ички ишлар вазирлиги ва миграция хизматлари ваколатхоналари учун ҳуқуқий асослар тасдиқланди. Шунингдек, 2017 йилги ҳарбий-техник ҳамкорлик шартномасига ўзгартириш киритиш тўғрисидаги протокол имзоланди.
Имзоланган асосий ҳужжат иттифоқчилик ва стратегик шерикликни чуқурлаштириш тўғрисидаги қўшма баёнот бўлди. Унда, хусусан, Путин ва Жапаровнинг давлатлар мустақиллиги, суверенитети ва ҳудудий яхлитлиги тамойилларига содиқлиги таъкидланган.
Сиёсий ҳамкорлик мунтазам юқори даражадаги мулоқотни, кўп қутбли дунё тартибини шакллантиришни, КХШТ, МДҲ, ШҲТ ва ЕОИИ орқали Евроосиёда ажралмас хавфсизлик архитектурасини ривожлантиришни ва халқаро ташкилотларда иштирок этишни ўз ичига олади.
Савдо-иқтисодий ҳамкорлик савдо айланмасини ошириш, диверсификация, саноат кооперацияси, рақамлаштириш, энергетикага инвестициялар ва инфратузилма қурилишига қаратилган. Россия-Қирғизистон тараққиёт жамғармаси ва Евроосиё банкининг фаолияти алоҳида қайд этилди.
Мудофаа соҳасида режалар ҳарбий-техник ҳамкорликни чуқурлаштириш, қўшма машқлар, шахсий таркибни тайёрлаш, ҳарбий объектларни ва терроризм ва жиноятчиликка қарши ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари ҳамкорлигини мустаҳкамлашни ўз ичига олади.
Гуманитар соҳада мактаблар ва университет кампусларини қуриш, маданий алмашинув ва рус тилини тарғиб қилиш режалари кўзда тутилган. Миграция сиёсати миграцияни соддалаштириш, мигрантлар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва рақамли технологиялардан фойдаланишни талаб қилади.
Путин Жапаровга самимий қабул учун миннатдорчилик билдирди ва уни Россияга давлат ташрифи билан боришга таклиф қилди.
