Америка Қўшма Штатлари Президентининг миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Жейк Салливаннинг айтишича, «Марказий Осиё-АҚШ» саммити (C5+1) ушбу минтақа давлатлари билан иш олиб бориш учун «ижобий кун тартиби» мақсадида ташкил этилмоқда. Расмийнинг сўзларига кўра, бундай форматдаги учрашув «ҳеч қандай давлатга қарши» қаратилмаган, дея хабар беради Оқ уй матбуот хизмати.
Шундай қилиб, Салливан Америка Қўшма Штатлари собиқ СССРнинг Марказий Осиё республикалари президентлари билан ҳар томонлама муносабатларни ривожлантириш бўйича музокаралар олиб бораётганини, бу бошқа давлатларга, жумладан Хитойга унинг жуғрофий қўшниларини «ўз томонига оғдириш» ишорасида эмаслигини таъкидлади.
«Саммит етакчиларга минтақавий хавфсизликдан тортиб, савдо ва шериклик, иқлим ўзгариши ва ҳукуматлар фаолиятини яхшилаш ва қонун устуворлигини мустаҳкамлашга қаратилган амалга оширилаётган ислоҳотларгача бўлган қатор масалаларни муҳокама қилиш имконини беради», — деди АҚШ Давлат маслаҳатчиси.
Унинг қўшимча қилишича, Жо Байденнинг 19 ёки 20 сентябрь кунлари Нью-Йоркда бўлиб ўтадиган Марказий Осиё давлатлари раҳбарлари билан учрашуви бундай форматдаги биринчи учрашув бўлади. Бироқ, аслида, C5+1 дастури 2015 йили бошланган ва кейинчалик мамлакатлар ўртасидаги ҳамкорлик фақат мустаҳкамланган, дея хулоса қилади Салливан.
Шунингдек, Нью-Йоркда Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон ва Ўзбекистон президентлари 18 сентябрь куни бошланган Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 78-сессиясида иштирок этишади.
Сиёсатчиларнинг глобал ва минтақавий кун тартибидаги долзарб масалалар юзасидан ўз фикрларини билдириши кутилмоқда.
Ўзбекистон раҳбари Шавкат Мирзиёевнинг матбуот хизмати хабарига кўра, унинг Америкага ташрифи 16 сентябрь куни бошланган. АҚШда республика раҳбарининг бир қатор учрашувлари режалаштирилган:
ряд встреч:
▶️ Европа Иттифоқи президенти Чарлз Мишел билан;
▶️ Халқаро валюта жамғармаси бошқарувчи директори Кристалина Георгиева билан;
▶️ Америка-Ўзбекистон Савдо палатаси раиси Каролин Лэмм билан;
▶️ Air Products бош директори Сейфи Гасеми билан.
Айтганча, Мирзиёевнинг АҚШга ташрифи арафасида Вашингтонда икки мамлакат ишбилармон доираларининг таниқли вакиллари иштирокида Ўзбекистон-Америка бизнес-форуми бўлиб ўтди. Музокаралар натижасида энергетика, машинасозлик, ахборот-коммуникация технологиялари, қишлоқ хўжалиги, фармацевтика саноати ва бошқа соҳаларда ҳамкорликка оид 12 ҳужжат имзоланди.
Қозоғистон президенти Қосим-Жомарт Тўқаев 17 сентябрь куни Нью-Йоркда CityGroup молиявий компанияси ва темир йўл транспорти соҳасига ихтисослашган Wabtec корхонаси раҳбарияти билан учрашувлар ўтказди. Иккинчиси, хусусан, Марказий Осиё республикасида Транскаспий халқаро транспорт йўналиши ва бошқа инфратузилма лойиҳаларини ривожлантиришга қарийб 1 миллиард доллар сармоя киритиш ниятида чиққан.
Қирғизистон раҳбари Садир Жапаровнинг ҳам ишлари гавжум. Унинг аппаратига кўра, президент БМТ Бош котиби Антониу Гутерриш, БМТ Тараққиёт дастури бошқарувчиси Аким Штайнер, шунингдек халқаро молия институтлари раҳбарлари билан учрашишни режалаштирган. Бундан ташқари, 21 сентябрь куни Жапаров Қирғизистон-Америка бизнес-форумида иштирок этади.
17 сентябрь куни Америкага келган Туркманистон президенти Сердар Бердимуҳамедовнинг АҚШга ташрифи дастурида Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош котиби билан учрашув ҳам режалаштирилган. Марказий Осиё республикаси давлат матбуоти бундан ташқари, давлат раҳбари «бир қатор икки томонлама учрашувлар» ўтказиши ҳақида хабар беради. Лекин аниқ ким биланлиги айтилмаган.
Тожикистон раҳбари Эмомали Раҳмоннинг кун тартиби ҳақида ҳозирча батафсил маълумот берилмаган. Маълумки, президент 18 сентябрь куни Душанбедан Нью-Йоркка учиб кетган.