2023 йили Ўзбекистон давлат органлари ва муассасалари қимматбаҳо смартфонлар харид қилиш бўйича тадбиркорлар билан 289 та шартнома тузган. Жами мансабдор шахслар 6,64 миллиард сўмга (522 минг доллар) 3402 дона қурилма сотиб олишган. Бундай маълумотлар Республика Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Ғазначилик хизмати қўмитасининг таҳлилий ҳисоботида кўрсатилган, деб хабар беради Kun.uz.
Аниқлик киритилишича, журналистлар қўлига тушган ҳужжат расмий фойдаланиш учун мўлжалланган. Аммо вазиятдан хабардор манбалар бу хабарнинг ҳақиқийлигини тасдиқлаган. Таъкидланишича, ўтган йил 5 январида Бош вазир Абдулла Арипов маъмурий ислоҳотлар доирасида вазирлик ва идоралар тузилмаси тасдиқлангунга қадар уларнинг харажатлари, шу жумладан бюджетдан ташқари маблағлар харажатлари вақтинчалик тўхтатилган.
Бироқ, Ғазначилик хизмати қўмитасининг таҳлили шуни кўрсатадики, республиканинг кўплаб ҳудудларида Бош вазирнинг тақиқига эътибор берилмаган. Масалан, Қорақалпоғистонда ҳисобот даврида мутасаддилар салкам 1,5 миллиард сўмга (118 минг доллар) 796 дона, Жиззах вилоятида – қарийб 950 миллион сўмлик (75 минг долларга яқин) 658 та, Фарғона вилоятида – 582 миллион (45,7 минг доллар) қийматидаги 519 та уяли телефон сотиб олган.
Мисол тариқасида бир нечта ҳолатлар келтирилган. Шундай қилиб, Сурхондарё вилояти Сариосиё тумани ҳокимлиги захира жамғармаси ҳисобидан 72 миллион сўм (5,6 минг доллар) тўлаб, хусусий корхонадан тўртта iPhone 13 Pro Max сотиб олиш бўйича шартнома тузган. Жиззах давлат педагогика университети ҳам электрон савдо майдончаси орқали хусусий компаниядан iPhone 15 Pro Max сотиб олган – шартнома суммаси 19 миллион сўмдан (1500 доллар) ошади.
Ғазначилик қўмитаси ҳисоб-китобларига кўра, битта шартнома доирасида идоралар ва давлат ташкилотлари томонидан ўртача 12 дона смартфон харид қилинган, битта қурилманинг нархи 1,95 миллион сўмни (155 доллар) ташкил этган.
Ҳисоботда таъкидланишича, жорий йилда ҳам бу тенденция давом этган, йил бошидан буён Ўзбекистон расмийлари маҳаллий бюджетлар ҳисобидан 301 та замонавий қурилма харид қилишга муваффақ бўлишган. Бу битимлар давлат амалдорларига 1,36 миллиард сўм (107 минг доллар) тушган. Қолаверса, ишбилармонларнинг «иштаҳа»си ҳам ортиб бормоқда: масалан, Андижон вилояти Олтинкўл тумани ҳокимлиги маҳаллий МЧЖга битта iPhone 15 Про учун 18,5 миллион сўм (1455 доллар) ўтказиб берган.
Ғазначилик қўмитаси тафтиш натижаларини Бош вазир ўринбосари – Иқтисодиёт ва молия вазири Жамшид Қўчқоровга тақдим этган. Вазиятни Молиявий назорат инспекцияси ўрганиши кераклиги бўйича таклиф билдирилган.