64media.com сайти фотосурати
Трансафғон темир йўли қурилиши лойиҳасини амалга ошириш тахминан беш йил давом этади. Бу ҳақда Ўзбекистон Транспорт вазири ўринбосари Жасурбек Чориев «Oʻzbekiston 24» телеканалига берган интервьюсида маълум қилди, деб ёзади Spot.
Транспорт вазири ўринбосарининг сўзларига кўра, Ўзбекистон, Афғонистон ва Покистонни боғлайдиган темир йўл лойиҳаси фаол тайёргарлик босқичига кирмоқда. 17 июль куни уч давлат ўртасида Термиз-Найбобод-Майданшаҳр-Логар-Харлачи йўналиши бўйлаб йўналиш қуриш бўйича техник-иқтисодий асосни (ТИА) ишлаб чиқиш бўйича ҳукуматлараро доиравий битим имзоланди.
Чориевнинг таъкидлашича, ТИАни ишлаб чиқишга ўтиш «биринчи ва ўта муҳим қадам» бўлиб, бу йўналишларни батафсил ўрганиш, геологик тадқиқотлар олиб бориш, бўлажак автомобил йўлининг иқтисодий ва молиявий самарадорлигини баҳолаш имконини беради.
Биринчи босқичда темир йўл орқали йилига 3 миллион тоннагача юк ташиш режалаштирилган бўлса, 2040 йилга бориб бу ҳажмни 15-20 миллион тоннагача ошириш мумкин.
Лойиҳага халқаро инвесторлар ва логистика операторлари қизиқиш билдиришмоқда.
«Ўйлайманки, биз ТИАни тугатганимиздан сўнг, натижалар, кутилмалар ва прогнозлар бўйича аниқ маълумотларга эга бўламиз. Шунда биз ушбу лойиҳани жаҳон майдонида илгари суришимиз ва ҳамкорларни жалб қилишимиз мумкин», — дея қўшимча қилди вазир ўринбосари.
Чориевнинг сўзларига кўра, Покистон ҳудудида қурилиш ишлари айниқса қийин кечади, негаки бу ерда бешта туннел ва 300 дан ортиқ кўприк қурилиши режалаштирилган.
Юқори нархга қарамай, Транспорт вазирлиги лойиҳани «барқарор ривожланишга киритилаётган стратегик сармоя» сифатида баҳолайди.
«Лойиҳанинг ўзи, айтиш мумкинки, қиммат. Бироқ, биз ҳозир прогноз қилаётган ҳажмларни ҳисобга олсак, бу 10 йил ичида янада ривожланиш имкониятини беради. Арзон транспортдан фойдаланмасдан туриб, бугунги кундаги иқтисодий ривожланиш тенденциясини сақлаб қолишимиз қийин бўлади», — дея тушунтирди Чориев.
Чориев, шунингдек, янги темир йўл Ўзбекистон ва Покистон денгиз портлари ўртасидаги энг қисқа ва тежамкор алоқа бўлишини таъкидлади. Туркманистон ва Эрон орқали юк ташиш қийинлигини эътироф этиб, мулозим қўшни давлатларга «геосиёсий таъсир» ўтказилаётгани Ўзбекистонни муқобил йўлаклар ҳақида ўйлашга мажбур этишини таъкидлади.
Чориев, шунингдек, Афғонистон томони темир йўлни лойиҳалаш ва қуришда расман хавфсизлик кафолатларини берганини маълум қилди. Унинг сўзларига кўра, Афғонистон транспорт инфратузилмасини яратишдан манфаатдор, чунки бу миллий иқтисодиётни ривожлантириш учун зарур.
ℹ️ 2018 йили илк бор таклиф этилган Трансафғон темир йўли лойиҳаси Ўзбекистон Термизини Афғонистоннинг Мозори Шариф ва Кобул шаҳарлари билан, сўнгра Покистоннинг Пешовар шаҳарлари билан боғлашни мақсад қилган. Темир йўл қурилиши тугаллангач, Марказий Осиё ва Араб денгизи ўртасида тўғридан-тўғри қуруқлик йўли Афғонистон ҳудуди орқали 700 километрдан кўпроққа чўзилилади. Лойиҳанинг қиймати дастлаб 5 миллиард долларга баҳоланган, кейинроқ 7 миллиард долларга тузатилган. Лойиҳани амалга оширишнинг мумкин бўлган вариантларидан бири бу — build — operate — transfer (қуриш-ишлаш-ўтказиш) форматидаги давлат-хусусий шерикликдир.
