Ўзбекистон ҳукумати космик мониторингдан фойдаланишни кенгайтириш ниятида. Хусусан, дарахтларнинг ноқонуний кесилиши ва электр тармоқларининг ортиқча юкланишини аниқлаш учун сунъий йўлдош маълумотларини таҳлил қилиш бўйича лойиҳалар ишлаб чиқилган. Бу ҳақда тегишли идоралар вакиллари 16 октябрь куни тегишли ташаббуслар тақдимотида Президент Шавкат Мирзиёевга маълум қилди, деб хабар беради президент матбуот хизмати.
Замонавий технологияларни фаол жорий этишда халқаро тажриба ва илғор ечимлар татбиқ этилаётгани таъкидланди. Бу космик маълумотларни таҳлил қилиш учун ишлатилиши мумкин бўлган сунъий интеллектдан фойдаланишни ўз ичига олади. Мутахассислар олинган маълумотлардан фойдаланиб, дарахтларнинг ноқонуний кесилиши, метан сизиб чиқиши, темир йўл ва электр тармоқларининг ортиқча юкланиши ҳолатларини аниқлайди. Бундан ташқари, бу қуёш панелларининг самарадорлигини ўрганиш ва йўл қопламаларининг ҳолатини аниқлаш имконини беради.
Тақдимотда таъкидланишича, давлат раҳбарининг жорий йил 30 сентябрда имзоланган фармони иқтисодиёт тармоқларида аэрокосмик мониторингдан фойдаланишни янги босқичга кўтарди. Шундай қилиб, «Ўзкосмос» агентлигига йилига камида уч марта геология, экология ва ер муносабатлари соҳаларида тегишли тадқиқотлар ўтказиш вазифаси юклатилди. Шу мақсадда агентлик томонидан ҳудудий вакиллик лавозимлари ташкил этилди.
Расмийларга кўра, космик кузатувлар ердан фойдаланиш қонунбузарликларини аниқлашга ёрдам беради. Масалан, йил бошидан буён ер қаъридан ноқонуний фойдаланишнинг 2 мингдан ортиқ ҳолати аниқланган.
Охирги икки йилда ноқонуний қурилган 1 миллион 300 минг уй-жойнинг кадастр расмийлаштируви тугалланган бўлса-да, ерни олиб қўйиш муаммоси тўлиқ бартараф этилмаган. Расмий статистик маълумотларга кўра, 2025 йил январь ойидан буён 33 мингдан ортиқ ноқонуний қурилган иншоот аниқланган. Ушбу иншоотларнинг салмоқли қисми қишлоқ хўжалиги ерларида жойлашган.
Давлат раҳбари шу омилни инобатга олиб, мавжуд ахборот платформаларини зудлик билан интеграциялаш, ноқонуний қурилиш ҳолатларига тезкорлик билан жавоб бериш тизимини яратиш бўйича топшириқ берди.
Шунингдек, Мирзиёевга мамлакатнинг олти вилоятида ўтказилган космик маълумотлар таҳлили асосида 300 гектарга яқин бўш ерлар аниқлангани маълум қилинди. Хусусан, биргина Тошкент шаҳрида 95 гектар майдон аниқланган, бу участкалар аукционга қўйилди.
Президент бу йил яна саккизта ҳудудда, келгуси йилда барча туман марказларида ўрганишларни охирига етказиш вазифасини қўйди.
Тақдимотда, шунингдек, космик соҳада таълим экотизимини яратиш, илмий тадқиқот ва технологияларни ривожлантириш, сунъий йўлдош телекоммуникацияларини жорий этиш орқали чекка ҳудудларда алоқа қамровини кенгайтириш бўйича таклифлар муҳокама қилинди.
Шунингдек, Мирзиёев 2028 йили Самарқанд шаҳрида ўтказилиши режалаштирилган Халқаро астронавтика конгрессига пухта тайёргарлик кўриш бўйича кўрсатмалар берди.